Docisk sprzęgła to bardzo ważny element, odpowiadający za prawidłową pracę sprzęgła, a dokładnie za rozwinięcie odpowiedniej siły tarcia, która jest przekaźnikiem mocy silnika. Inaczej nazywany jest również jako tarcza dociskowa sprzęgła. Nazwa ta oddaje w pełni jego charakter – to tarcza, która dociska sprzęgło. Jego praca jest nierozerwalnie związana z pracą tarczy, koła zamachowego oraz łożyska oporowego bądź wysprzęglika centralnego. Tarcza sprzęgła jest dociskana do koła zamachowego. Między elementami dochodzi do tarcia. Poprzez stykanie się tych elementów przekazywana jest moc silnika – z koła zamachowego na tarczę sprzęgła, a następnie na wałek sprzęgłowy skrzyni biegów.
Budowa docisku sprzęgła
Łatwo byłoby, gdyby docisk tarczy mógł być zamontowany na stałe. To jednak nie jest możliwe, gdyż w takiej sytuacji nie można byłoby rozłączyć napędu podczas zmiany biegów czy pozostawić uruchomionego silnika podczas postoju.
Jak więc działa mechanizm docisku sprzęgła? Docisk tarczy do koła zamachowego jest możliwy dzięki metalowej tarczy cierna. Rozłączenie pary ciernej, czyli docisku tarczy i docisku sprzęgła powoduje odsunięcie tarczy dociskowej od tarczy sprzęgła. Odbywa się to dzięki przesuwnemu osiowo łożysku oporowemu, które naciska na sprężynę membranową bądź – w niektórych przypadkach – na dźwigienki. Gdy łożysko lub wysprzęglik nasikają na sprężynę tarcza dociskowa jest odciągana od powierzchni ciernej tarczy sprzęgła. W sprzęgłach ciągnionych zaś jest na odwrót – łożysko nie naciska, a odciąga sprężynę. Od strony kierowcy cały ten proces jest bardzo łatwy – wystarczy wcisnąć pedał sprzęgła.
Odwrotnie zaś – gdy następuje włączenie sprzęgła, czyli zwolnienie pedału, następuje załączenie pary ciernej. To z kolei powoduje zwolnienie nacisku sprężyny membranowej, więc elementy cierne dociskają się do siebie.
Gdy sprzęgło „się kończy”
Zbyt słaby docisk może powodować szybsze zużycie elementów sprzęgła. Spowodowane jest to przez niedostateczny docisk. Aby uniknąć takich problemów producenci samochodów zastosowali tak zwane sprzęgło samonastawne. Docisk sprzęgła odpowiada w nim również za bardzo ograniczone zużywanie sprzęgła. Mechanizm powoduje, że mimo zużywania się elementów ciernych nie zachodzi zmiana w prowadzeniu pojazdu, którą mógłby wyczuć kierowca. W autach starszej generacji ten efekt nazywa się „wysokim braniem sprzęgła”, co było jednoznacznej z potrzebą jego zmiany. W nowoczesnych samochodach tego nie zaobserwujemy.
Ale czy to nowe, czy stare auto, trzeba mieć świadomość, że nie ma możliwości, aby elementy sprzęgła się nie zużywały. To normalne, gdy auto jest w eksploatacji. Przy dobrze ustawionym docisku następuje zużycie powierzchni ciernej oraz sprężyny membranowej. W tej drugiej można zaobserwować pojawianie się zagłębienie w miejscu styku z łożyskiem. Z czasem sprężyna traci też swoją pierwotną elastyczność. To z kolei powoduje słabszy docisk tarczy sprzęgła do koła zamachowego. Efektem jest tak zwane „ślizganie się sprzęgła”.
Innymi problemami mogą być uszkodzenia związane z przegrzaniem tarczy lub pojawieniem się rys na jej powierzchni. Przy znacznym zużyciu części może dojść też do nagłych awarii docisku, jak na przykład wykręcenie się sprężyny membranowej na drugą stronę. To uniemożliwia dalsze poruszanie się pojazdu. Warto więc na bieżąco dbać o stan techniczny pojazdu.
Zmiana całego zestawu, a nie tylko jego elementów
Jeśli któraś z części docisku sprzęgła nadaje się do wymiany należy to zrobić, ale wymieniając cały zestaw. Tarcza, łożysko oporowe lub wysprzęglik centralny współpracują ze sobą, równomiernie się zużywając. Często więc przy awarii któregoś z nich okazuje się, że pozostałe elementy również nie są w najlepszym stanie. A nawet jeśli nie widać oznak ich uszkodzenia, czy zużycia warto pamiętać, że nie można tego określić „na oko”. A w razie kolejnych problemów trzeba będzie po raz kolejny płacić za tę samą usługę. Tym bardziej, że często zdarza się, że docisk sprzęgła jest tak trudno dostępny, iż jego wymiana jest praktycznie niemożliwa. Problem ten zauważyli też producenci. Coraz trudniej jest dostać oddzielne elementy sprzęgła, a łatwiej – całe zestawy. Są one też w niższej cenie aniżeli kupowane pojedynczo elementy.